Một trong những thách thức lớn đối với các bậc cha mẹ khi chăm sóc trẻ nhỏ là giấc ngủ, đặc biệt trong những năm đầu đời. Trong khi có bé dễ dàng đi vào giấc ngủ mà không cần nhiều sự vỗ về, thì cũng có bé thường xuyên trằn trọc, ngủ không sâu và hay thức giấc vào ban đêm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ mà còn gây mệt mỏi cho cha mẹ. Vậy làm thế nào để giúp trẻ ngủ ngon hơn vào ban đêm? Bài viết này sẽ chia sẻ một số mẹo hữu ích mà cha mẹ có thể tham khảo.
I. Tại sao giấc ngủ lại quan trọng với trẻ nhỏ?

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ. Đặc biệt, trong quá trình ngủ, cơ thể sản sinh hormone tăng trưởng, hỗ trợ sự phát triển về chiều cao và thể chất.
Ngoài ra, giấc ngủ còn có tác động đến tâm lý. Các nghiên cứu cho thấy trẻ thiếu ngủ có thể dễ cáu gắt, khó kiểm soát cảm xúc và có nguy cơ mắc các vấn đề về hành vi. Ngược lại, khi trẻ ngủ ngon, ngủ đủ giấc, sẽ có tinh thần minh mẫn, khả năng tập trung và ghi nhớ tốt hơn.
II. Nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ vào ban đêm
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của trẻ, bao gồm:
- Trẻ dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh, dẫn đến giật mình thức giấc.
- Việc ăn quá no trước khi đi ngủ có thể khiến trẻ khó chịu và ngủ không sâu giấc
- Các giai đoạn phát triển như mọc răng, tập bò, tập đi cũng làm trẻ khó ngủ hơn.
- Khi bị ốm sốt hoặc khó chịu trong người, trẻ có thể quấy khóc và ngủ không yên giấc.
Xem thêm: HƯỚNG DẪN VỆ SINH CHĂN GA MÀU TRẮNG LUÔN SẠCH SẼ, THƠM THO
III. Cách giúp trẻ ngủ ngon hơn vào ban đêm
1. Thiết lập thời gian ngủ hợp lý

Cha mẹ nên tạo thói quen ngủ đúng giờ cho bé ngay từ sớm. Tùy theo độ tuổi, nhu cầu ngủ của trẻ sẽ khác nhau:
- Trẻ sơ sinh (dưới 3 tháng tuổi) cần khoảng 20 giờ ngủ mỗi ngày.
- Trẻ từ 4 – 12 tháng tuổi cần khoảng 12 – 15 giờ ngủ/ngày.
Bên cạnh giấc ngủ ban đêm, cha mẹ cũng nên đảm bảo bé có các giấc ngủ ngắn vào ban ngày, mỗi giấc kéo dài từ 2 – 3 giờ, tránh để trẻ ngủ quá muộn vào buổi chiều. Một lịch trình ngủ khoa học sẽ giúp trẻ ngủ ngon và dễ dàng đi vào giấc ngủ vào ban đêm hơn.
2. Tạo môi trường ngủ lý tưởng
Để trẻ ngủ ngon giấc, cha mẹ cần đảm bảo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát và sạch sẽ. Ánh sáng cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng giấc ngủ – việc tắt đèn khi bé ngủ sẽ kích thích cơ thể sản sinh melatonin, giúp bé ngủ sâu hơn.
Bên cạnh đó, việc lựa chọn nệm ngủ phù hợp cũng rất quan trọng. Một tấm nệm êm ái nhưng vẫn có độ nâng đỡ tốt sẽ giúp bé có tư thế ngủ thoải mái, tránh ảnh hưởng đến hệ xương đang phát triển.
3. Rèn luyện thói quen tự ngủ
Một trong những phương pháp giúp trẻ ngủ ngon giấc và tự lập hơn là phương pháp Ferber. Đây là cách luyện ngủ do bác sĩ Richard Ferber nghiên cứu và được nhiều cha mẹ áp dụng thành công.
Nguyên tắc của phương pháp này là đặt bé vào giường khi bé còn đang buồn ngủ nhưng chưa ngủ hẳn. Nếu bé quấy khóc, cha mẹ có thể dỗ dành nhưng không bế lên. Sau một khoảng thời gian ngắn (khoảng 1 – 5 phút), hãy rời khỏi phòng, ngay cả khi bé vẫn đang khóc.
Nếu bé tiếp tục khóc, cha mẹ có thể quay lại dỗ bé nhưng cần tăng dần thời gian chờ trước mỗi lần quay lại. Ví dụ, lần đầu chờ 5 phút, lần thứ hai chờ 7 phút, lần sau kéo dài lên 10 phút. Lặp lại quá trình này cho đến khi bé tự ngủ.
Việc áp dụng phương pháp Ferber có thể khiến cha mẹ lo lắng trong những ngày đầu, nhưng nếu kiên trì, bé sẽ học được cách tự ngủ mà không cần quá nhiều sự can thiệp.
4. Giúp bé thư giãn trước khi đi ngủ

Trước giờ đi ngủ, cha mẹ có thể giúp bé thư giãn bằng một số hoạt động nhẹ nhàng như:
- Đọc truyện cho bé nghe.
- Bật nhạc êm dịu hoặc sử dụng tiếng ồn trắng.
- Massage nhẹ nhàng và dưỡng ẩm da cho bé.
Tuy nhiên, nên tránh những trò chơi kích thích quá mức, vì có thể khiến bé hưng phấn và khó ngủ hơn.
5. Để trẻ tắm nắng mỗi ngày
Việc tắm nắng không chỉ giúp bé hấp thụ vitamin D, hỗ trợ phát triển hệ xương mà còn có tác động đến giấc ngủ. Thời điểm lý tưởng để tắm nắng là từ 6 – 9 giờ sáng, với thời gian khoảng 20 – 30 phút mỗi ngày.
Chăm sóc giấc ngủ của trẻ đòi hỏi sự kiên trì và điều chỉnh phù hợp theo từng giai đoạn phát triển. Hy vọng những mẹo nhỏ trên sẽ giúp cha mẹ tìm ra giải pháp để trẻ ngủ ngon hơn mỗi đêm, từ đó phát triển khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.